Zigurat je pojam asirsko vavilonskog porekla, od reči ziqqurrat, što u prevodu znači – vrh. Sam pojam se odnosi na vrstu stepenica piramide, tj. hramova koji su se gradili u starom Vavilonu.
Zigurati su hramovi, odnosno kule koje su se gradile u drevnoj Mesopotamiji i Persiji. Istorija zna za ukupno 32 zigurata na tlu Mesopotamije, od kojih su četiri u Iranu, a ostali su na područjima Iraka.
Jedan od najpoznatijih zigurata je bila Vavilonska kula, a danas se zigurati mogu sresti najviše na području Iraka. Takođe, jedan od poznatijih zigurata nalazio se u današnjem Iraku, tadašnjem gradu Uru, koga je sagradio kralj Ur – Namu i posvetio ga sumerskoj boginji meseca – Nani.
Najbolje očuvan zigurat se nalazi u zapadnom Iranu, u Čoka Zanbilu, koji je preživeo iračko – iranski rat, koji je trajao osam godina i kada su uništena mnoga arheološka nalazišta. Takođe, iz ranog trećeg milenijuma pre nove ere potiče i zigurat Sialk, koji se nalazio u Kašanu (Iran). Najjednostavnije napravljen zigurat je tzv. Beli hram u Uruku, u starom Sumeru. Zigurat ovde praktično predstavlja platformu, na koju se nadograđuje hram.
Najmasivniji i najveći zigurat je Marduk ili Etemenanki (na sumerskom jeziku), koji se nalazio u Vavilonu. Od ovog objekta su danas ostali samo temelji, ali istorija govori da je on nekada bio sedmospratna građevina, sa hramom na vrhu. Ovaj hram je bio obojen indigo plavom bojom, kao i njegovi spratovi. Na sumerskom jeziku, ovaj hram označava tzv. „stvaranje neba i zemlje“ (Etemenanki). Izgradio ga je Hamburi, a u samoj osnovi hrama su otkriveni ostaci ranije građenih zigurata. Zanimljivo je i to da je poslednji sprat činio 15 m visok objekat u obliku kutije od pečene opeke, što je prema istorijskim činjenicama, sagradio – Navukodonosor II.
Zigurati su bili oblika pravougaonika sa niskim platformama, a pravljeni su najčešće od nepečene gline. Pri želji da se sagradi nov hram, proširivao bi se stari, a ovako nadograđen objekat je imao oblik nalik stepenicama i ovakvi objekti su nazivani – zigurati ili vrhovi.
Po nekim prvobitnim pravilima, zigurati su odskakali od svoje okoline, kao i od postojećih objekata u blizini.
Zigurati su predstavljali hramove zajedničke za Sumere, Vavilonce i Asirce koji su stanovali na području drevne Mesopotamije. Najstariji zigurati su se počeli javljati još u ranom trećem milenijumu pre nove ere, a poslednji datiraju iz VI veka pre nove ere.
Opeke od kojih su pravljeni zigurati su sušene na suncu i od njih je pravljena sveža fasada. Fasada je znala da bude u raznim bojama, a smatra se da je bojenje fasada imalo neko kosmološko značenje. Broj spratova se kretao od dva do sedam, uključujući svetilište i sam hram na vrhu. Do svetilišta se dolazilo pomoću niza stepenika sa jedne strane zigurata. Verovalo se da su zigurati bili „stanovi bogova“, jer su navodno bogovi kroz zigurate mogli biti bliže bogovima. Svaki grad je imao svog boga ili boginju, koji su bili zaštitnici stanovništva grada. Samo su sveštenici mogli ulaziti u zigurat, jer su oni jedino brinuli o bogiovima i njihovim potrebama.
Mitologija govori i da su zigurati predstavljali tzv. prvobitne humke, na kojima je izgrađen svet, a građeni su i kao mostovi između neba i zemlje. Sumerci su smatrali da su njihovi hramovi kosmičke ose, vertikalne veze između neba i zemlje, zemlje i podzemlja, kao i horizontalna veza između zemalja.
Specifično je i to da su zigurati izgrađeni na sedam spratova predstavljali simboliku koja je značila – sedam nebesa.
Danas se ziguratski stil arhitekture primenjuje, što potvrđuju sledeći primeri objekata: Centralna biblioteka Univerziteta u Tenesiju (Noksvil), zigurat u okolini Sakramenta (služi kao poslovni objekat), dvorana za boravak studenata na Univerzitetu East Anglia u Noriču (Velika Britanija) itd.
