Megalopolis ili megaregija je pojam grčkog porekla, nastao od grčkih reči – megas / megalu, što u prevodu znači – veliki i reči polis, što znači – grad. Megalopolis podrazumeva određenu urbanizovanu zonu koja obuhvata nekoliko velikih gradova, odnosno “ogroman grad sa više prigradskih naselja”, koji po pravilu treba imati najmanje 10 miliona stanovnika, dok po tvrdnjama Žan Gotmana, najmanji broj stanovnika je – 25 miliona.
U pisanoj formi, ovaj pojam se prvi put sreće u Spenglerovoj knjizi “The Decline of the West (1918), a kasnije i u Mumfordovom delu – “The Culture of Cities” (1938). U oba ova dela, megalopolis je predstavljen u negativnom kontekstu, i označavao je prvi stepen prerazvoja urbanih predela, kao i društveno nazadovanje. Ovaj pojam je u naučnu upotrebu, prvi put uveo Žan Gotman, 1961. godine, a čitav koncept je1968. godine razvio Konstantinos Doksijadis. Žan Gotman je ovaj termin upotrebljavao opisujući velike urbane zone istočne Amerike (od Bostona do Njujorka).
Poredeći se sa gradskom aglomeracijom, u karakteristike megalopolisa spade sledeće:
- veličina teritorije – megalopolis površinski prelazi svaku aglomeraciju,
- demografska struktura – megalopolis mora imati najmanje 25 miliona stanovnika (tvrdnja Žan Gotmana),
- morfološka struktura – megalopolis predstavlja skup u vidu niza gradova,
- prostorna struktura – gustina naseljenosti nije ravnomerna, te postoji više sedišta koncentracije ljudi i aktivnosti.
Na početku XXI veka, izdvajaju se sledeći megalopolisi, među kojima su neki skroz oformljeni, a neki su još uvek u fazi nastajanja, a to su:
- Bosvaš, u koji spadaju – Baltimor, Filadelfija, Njujork, Boston i Vašington (Sjedinjene Američke Države).
- Čipits, u koji spadaju – Detroit, Čikago, Klivlend i Pitsburg (Sjedinjene Američke Države).
- San – San, u koji spaaju – San Francisko, Los Anđeles i San Dijego (Sjedinjene Američke Države).
- Tokaido, u koji spadaju – Jokohama, Kavasaki, Tokio, Kjoto, Osaka i Nagoja (Japan).
- Engleski megalopolis, u koji spadaju – London, Birmingem, Mančester i Liverpul (Velika Britanija).
- Rajnski megalopolis, u koji spadaju – Randštad i Rur (Holandija i Nemačka).
- Sao – Rio, u koji spadaju – Sao Paulo i Rio de Ženeiro (Brazil).
- Laplatski megalopolis, u koji spadaju – Buenos Ajres i La Plata (Argentina).
- Vizagmahangar, u koji spadaju – Daka, Kulna, Kalkuta i Asansol (Bangladeš i Indija).
- Džaban, u koji spadaju – Džakarta i Bandung (Indonezija).
- Pektjen, u koji spadaju – Peking i Tjencin (Kina).
- Šenčen, u koji spadaju – Šangaj, Nanking i Čengčou (Kina).
- Kvansjan, u koji spadaju – Kanton, Šenžen i Hongkong (Kina).
- Nigerijski megalopolis, u koji spadaju Lagos i Ibadan (Nigerija).
- Nilski megalopolis, u koji spadaju – Kairo i Aleksandrija (Egipat).
