Pejzaž je termin koji potiče od holandske reči landschap, prevedeno na engleski znači – landship, odnosno na naš jezik – pejzaž. Pejzaž se definiše kao – predeo, kraj, krajolik, slika predela i najčešće se kao termin upotrebljava u umetnosti (slikarstvu ili fotografiji).
U slikarstvu se pejzaž prikazuje slikanjem predela. U Kini i Japanu se u periodu od VI – VII veka, razvio i pejzaž ugođaja, koji je vekovima kasnije osto prvobitna tema u slikanju pejzaža. Sve do renesanse, pejzaž se vezivao za brojne druge podele u slikarstvu, dok se od renesanse predstavlja kao samostalni deo slikarske umetnosti. Vrhunac slikanja pejzaža dostiže se u XIX veku, u periodu kada su teme romantizma omogućile da stil slikanja pejzaža bude ravnopravno zastupljen u slikarstvu (podjednako kao i istorijske teme u slikanju).
U slikarstvu, u doba romantizma, nastale su dve vrste tipa pejzaža:
- herojski pejzaž – koji je ispunjen antičkim figurama ili građevinama i ima za cilj da oživi antiku, koju ta epoha predstavlja i
- idealni pejzaž – koji se sastoji od pojedinačnih elemenata pejzaža, koji sveukupno stvaraju idealan prizor koji oslikava više nego sama priroda. Idealan pejzaž se kao tip pejzaža, prvi put javlja 1600. godine u Rimu.
U periodu starog i srednjeg veka, naturalistički prikaz pejzaža je bio vezan i za vizantijsko i rano srednjevekovno slikarstvo, gde se pejzaž naznačavao uz pomoć određenih motiva, kao što su stene, polja, livade, drveće i slično. Međutim, u srednjem veku se pejzaž nije toliko praktikovao, jer se akcenat stavljao više na čulno naziranje i ikonografiju, predstavljanu kroz prirodnu realnost.
Pejzaži u doba renesanse se najpre vezuju za ranu renesansu i njenu inovaciju, kao što je razvoj tzv. „centralne perspektive“. Kao primer, navode se freske Ambrođija Lorencetija Dobra i njegova loša vladavina (1337. – 1339.), u Sijeni. Umetnik na tim freskama ističe i topografske finese pejzaža. Među najranijim topografskim prikazom smatra se slika Konrada Vica – „Čudnovato ribarenje“, iz 1444. godine, na kojoj je prikazan predeo oko Ženevskog jezera. Prvi prikaz pejzaža, gde sam predeo stoji kao prvobitan, oslikan je na crtežu Leonarda da Vinčija, i on je bio namenjen za ličnu svrhu i upotrebu. Potom su se nizali i akvarelni pejzaži Albrehta Direra, koje je on svrstavao u svoje studijske radove. Oko 1520. godine je nastala i štafelajska slika (malog formata), i u umetnosti je poznata kao prva slika na ulju. U pitanju je „Dunavski pejzaž sa dvorcem Vert kod Regensburga“, od strane slikara Alberhta Altdorfera. Starije slikarstvo Holandije je takođe stvaralo izuzetne pejzaže, kao što je na primer: Jan van Ajkov pejzaž u oltaru, u Gentu, kao i pejzaži Joahima Patenira itd. Piter Brojgel Stariji je u XVI veku uveo inovativne metode i elemente što se tiče slikanja pejzaža (prikazivanje promena, sve u skladu smenjivanja godišnjih doba).
Holandija je, kao protestantska zemlja, ostavila značajan trag u slikanju pejzaža, koje je bilo omiljeno kao građanska vrsta slikarstva. Tu spadaju dela Jakoba van Rojsdala, Jan van Govena i ostalih. Italija je za vreme baroknog perioda u slikarstvu, negovala slikanje pejzaža od strane slikara Karačija, Nikole Pusena i Klod Lorena, koji su slikali uglavnom herojske vrste pejzaža. Krajem XVIII veka, pogled na slikanje pejzaža se promenio, naročito u Engleskoj, kada su se na slikama predstavljali – bašte, vrtovi i parkovi. Ove promene su uveli slikari Aleksandar Kozen, Džon Konstabl i Vilijam Tarner. Pejzaž u XIX veku zauzima bitno mesto u slikarstvu. Naime, romantičari iz Nemačke su doživljaj prirode shvatali kroz religiju, što je najpre na svojim slikama izrazio Kaspar David Fridrih. Polovinom XIX veka dolazi na tron period plenera, kada slikari ne teže da slikaju predele na osnovu drveća, lišća, cveća, već teže da zahvate pejzaž u svim njegovim estetskim i likovnim vrednostima. Naglašavan je fenomen boje i element boje u pejzažu, koji je pritom rastavljao sliku na fleke, senke i igre svetlosti. Ovom tehnikom se u najvećoj meri bavio slikar Pol Sezan. Početkom XX veka, slikari Ferdinand Hodler i Đovani Segantini uzdižu slikanje pejzaža izražajnijom ekspresivnošću, kao što se može videti na slikama – „Plavi jahač“ i „Most“.
U današnje vreme, pejzaž predstavlja i jedan od pravaca u umetnosti fotografije. Takve fotografije se, pre svega, fokusiraju na svet prirode, a stvarna veština pejzažne fotografije ima za cilj pronalaženje lepote u svakodnevnom životu.
