Oniks je poludragi kamen. Oniks termin je grčkog porekla, nastao od grčke reči – onyx, što u prevodu znači – nokat, dok na asirskom, reč oniks, u prevodu znači – prsten. Nauka o mineralima, oniks ubraja u poludrago kamenje (vrstu prugastog kalcedona), koji je sastavljen najčešće od crnog i sjajnog sloja. Pored crnog oniksa, postoje i u drugim bojama (smeđ, žut, plav, crveni itd.). U medicini se, takođe, može naići na ovaj termin, gde označava – “nagomilavanje gnoja između pločica rožnjače oka.”
Hemijska formula oniksa je – Si O2, prema Mosovoj skali iznosi tvrdoću od 6,5 – 7; specifičnu masu: 2,58 – 2,64 g/cm3 ; temperature topljenja: 1670˚C i indeks refrakcije: 1,550 – 1,540. Održavanje samog kamena, što je neohodno, se radi na sledeći način: čišćenje se vrši dva puta mesečno pod mlazom vode (oko 5 minuta), a zatim se odlaže u posudu da prenoći, zajedno sa gorskim kristalom.
Postoji i mit o nastanku same reči. Naime, Kupidon je odrezao nokte Afroditi, kada je ona spavala, vrhom svoje strele i rasuo ih po plažama čitavog sveta. Nokti su se pretvorili u specifičan crni kamen, koji je imao za cilj da ne uništi nijedan deo “božanskog tela”. U to vreme, Grci su ovaj kamen nazvali – oniks, međutim to nije isti kamen o kome se govori u današnje vreme, iako je ime isto. Gnosistički zapisi govore o tome da je Isus Hrist nosio na sebi 13 kamenčića, od kojih su 12 predstavljali apostole, a 13. je predstavljao njega kao Učitelja, te da je taj jedan kamenčić, bio upravo – oniks. Vekovima se koristio za pravljenje luksuznijih brojanica, upravo zbog svog visokog sjaja i specifičnog oblika. U vremenu Starog Rima, izrađivali su se pečati od oniksa, samo iz razloga što se za njega nije lepio vosak. Stari Rimljani su u oniksu urezivali likove Marsa ili Herkula, simbolizujući hrabrost. Od doba renesanse, oniks se uglavnom koristio za izradu nakita, a zanimljiva činjenica je ta da se u viktorijansko doba, nakit od oniksa nosio samo u žalosti. U antičko doba, crni oniks je predstavljao simbol hrabrosti, a verovalo se i da upija tugu osobe koja ga nosi na sebi. Indijanci su ga naročito poštovali, smatrajući ga kamenom protiv crne magije i svih vidova čarobnjaštva i čarolije. U starom Egiptu, onuks je bio poznat kao završni sloj pri pravljenju mozaika.
Oniks prate i duhovna i astrološka tumačenja, u kojima se tvrdi da je pod uticajem planete Saturn. Predstavljen je kao kristal koji je simbol unutrašnje koncentracije i pokornosti, a uz to ide i verovanje da osobe oslobađa od dugova koje nosi Karma i da “postoji večni put koji vodi do istine, duhovne mudrosti i na kraju duhovnog oslobađanja”. Takođe, veruje se da pomaže u razvoju samokontrole i duhovne zrelosti, izbacuje negativnu energiju iz tela i ne prima je nazad (jer nema sposobnost razgrađivanja). Iz tog razloga, oniks vrlo brzo gubi svoju snagu i mogućnost regeneracije. Oniks, prema nekim istraživanjima, ima i lekovita svojstva, što nije potvrđeno sa medicinske strane, zbog čega i ne spada u farmaceutske lekove. Prema pomenutim tvrdnjama, oniks navodno pomaže kod bolesti vezanih za sluh, kod poremećaja ravnoteže, deluje blagotvorno na bolesti kože, pomaže rastu kose itd. U astrologiji, oniks najviše odgovara znaku Jarca, Device i Škorpije, a lose utiče na Vage i Rakove.
Najveća nalazišta oniksa su u Latinskoj Americi, Sjedinjenim Američkim Državama, Indiji, Madagaskaru, Saudijskoj Arabiji, Egiptu, Australiji i Rusiji, mada se može naći i na našim područjima, najviše u Vojvodini, na Fruškoj Gori (Kraljeva stolica, Kozje brdo, Zmajevac, kod Hopova itd.). Stručnjaci sa Geološkog Instituta u Beogradu su 1978. godine otkrili prvi oniks, na Fruškoj gori, tačnije na Iriškom vencu.
Fotografija: https://www.irocks.com/
