Dehidratacija je pojam latinsko – grčkog porekla, nastala od dve reči: latinskog prefiksa de, što označava odvajanje od nečega i grčke reči hydro, što znači voda. U bukvalnom prevodu dehidratacija znači oduzimanje tj. nestanak vode, a upotrebljava se kao sinonim za gubljenje tečnosti iz organizma. Ovaj pojam se najčešće upotrebljava u medicini i fiziologiji, a određuje se i kao negativan bilans vode u organizmu.
Medicina pojam dehidratacije definiše kao stanje organizma nastalo usled velikog gubitka vode, koje dovodi do poremećaja metabolizma i njegovog funkcionisanja.
Ukupnu telesnu težinu kod odraslog čoveka čini voda (50 – 60 %) i malo narušavanje tog iznosa dovodi do disbalansa i raznih zdravstvenih problema. Iz tog razloga, dehidratacija može dovesti do niza zdravstvenih oboljenja i narušavanja celokupnog zdravlja.
Sam proces dehidratacije se deli u tri grupe:
- blaga dehidratacija – počinje kada telo izgubi 2 % od ukupne tečnosti organizma,
- jaka dehidratacija – počinje kada telo izgubi 5 % od ukupne tečnosti organizma i
- ozbiljna dehidratacija – počinje kada telo izgubi 10 % od ukupne tečnosti organizma.
Najčešći simptomi blage dehidratacije se – žeđ, gubitak apetita, suva koža, crvenilo u licu, urin tamne boje, suvoća usana, umor, groznica i vrtoglavica.
U slučaju jake dehidratacije, najčešći simptomi su – simptomi slični gripu, povraćanje, dijareja, gubitak krvi i nepravilna ishrana.
Ozbiljnu dehidrataciju prate simptomi u vidu – grčenja mišića, povraćanja, ubrzanog pulsa, smežurane kože, pomućenog vida, bolnog mokrenja, konfuzije, otežanog disanja, bola u grudima i stomaku i nesvesticom.
Prvi simptomi dehidratacije se vezuju za kardiovaskularni sistem, jer smanjena količina vode u organizmu dovodi do slabijeg protoka krvi, kada dolazi do ubrzanog rada srca. Dehidrataciju prati jaka žeđ, suvoća usana i otežan govor.
Do dehidratacije organizma može doći u slučaju povišene telesne temperature, dijareje, groznice ili povraćanja, jer tada organizam gubi veliki broj elektrolita.
Do dehidratacije organizma dolazi i kod utopljenika, kao i kod sportista i starih osoba, naročito kod bolesnika sa dijabetesom. Hipoglikemija kod dijabetesa može dovesti do značajne dehidratacije organizma.
Organizam dnevno prosečno gubi između 2 i 3 l vode, kroz disajne organe, znoj i urin. Dehidrataciju je moguće sprečiti unošenjem 2 l tečnosti dnevno, konzumiranjem voća i povrća, kao i biljnih čajeva ili sokova.
