Abolicija je pojam latinskog porekla, nastao od latinske reči abolere, koja u prevodu znači – uništiti, a podrazumeva čin pomilovanja kazne ili oproštaj kazne. Abolicija je nastala u tzv. abolicionističkom pokretu u XIX veku, u Sjedinjenim Američkim Državama. Pomenuti pokret se zalagao za ukidanje ropstva i diskriminacije stanovništva.
Pojam abolicije se najviše upotrebljava u pravnim naukama u kojima podrazumeva ublažavanje ili ukidanje određene kazne ili sankcije. Pomenuto pomilovanje se daje u skladu sa Zakonom i po službenoj dužnosti, a ne po molbi.
Za aboliciju se često može čuti da je ona tzv. „akt milosti“ najvišeg organa državne vlasti kojeg se oslobađaju od krivičnog gonjenja određenog krivičnog dela oni koji su počinili krivično delo, pre nego što stupi na snagu presuda i njena pravosnažnost. Krivično gonjenje tada prestaje, a obustavlja se u slučaju da je već započeto.
Lice koje ima aboliciju se ne može krivično goniti i u slučaju kada postoji osnov za krivično gonjenje. Takođe, abolicija podrazumeva i tzv. oprost, odnosno oslobađanje od kaznenog postupka određene osobe za koju se sumnja da je učinila određeno kazneno delo.
Abolicija se deli na: amnestiju i pomilovanje. Amnestija podrazumeva oproštajnu kaznu, a daje se počinitelju određenog kaznenog dela, u obliku akta najvišeg tela državne vlasti, a predstavlja osnovu za ukidanje potpune ili delimične kaznene sankcije. Pomilovanje podrazumeva pojedinačni pravni akt koji se na tačno određene osobu.
Abolicija se retko koristi u praksi, a njeno najčešće primenjivanje je vezano za sledeće slučajeve: izvršenja političkih krivičnih dela, u slučaju da je počinioc dela to delo izvršio u dalekoj prošlosti posle čega je rehabilitovan, u slučajevima za dela koja su učinjena pod specifičnih okolnostima i u slučajevima za dela čiji je počinioc strani državljanin.
Jedan od najpoznatijih ličnosti nad kojima je izvršena abolicija je Ričarda Niksona, septembra 1974. godine. Ovu aboliciju je naredio Džerald Ford.
U Republici Srbiji za aboliciju je odgovoran predsednik države i ona obuhvata pozitivno pravo.
